Enkele weetjes over Kazachstan ҚA3AҚCTAH

In het Nederlands schrijven we de naam van het land als Kazachstan (met ch zoals in chaos);
in het Engels wordt het als Kazakhstan geschreven. De Russische uitspraak en naar het Latijns schrift getranslitereerde schrijfwijze is ook met ch; in de Kazakse taal klinkt het harder en lijkt het meer op Qazaqstan.

Geografische ligging

Kazachstan is een land in Azië, gelegen ten zuiden van Rusland en ten noordwesten van China. Tot eind 1991 was Kazachstan, zoals ook zijn zuidelijke buurlanden Kirgizië (Kyrgyzstan), Oezbekistan, Turkmenistan en alsook het verder zuidelijk gelegen Tadzjikistan, een voormalige staat van de Sovjet-Unie. Deze 5 “-stannen” vormen samen conventioneel de regio “Centraal-Azië”, waarvan Kazachstan het belangrijkste is (en groter dan de 4 andere landen samen). Verder grenst Kazachstan nog aan China en vooral aan Rusland en ook aan de Kaspische Zee. De totale lengte van de landsgrenzen bedraagt meer dan 13 000 km, waarvan ongeveer 600 km in de Kaspische Zee.
Detail: een klein deel van Kazachstan, namelijk het grondgebied ten westen van de rivier Oeral (die van het Oeralgebergte in Rusland zuidwaarts stroomt naar de Kaspische Zee in Kazachstan) valt conventioneel binnen de geografische grenzen van Europa, vergelijkbaar met de situatie van Istanbul in Turkije. Op basis hiervan zou Kazachstan eventueel een lidmaatschap van de Europese Unie kunnen aanvragen.

Kazachstan is een groot land,gelegen in Centraal-Azië.
Kazachstan is een zeer groot land: met zijn oppervlakte van ca. 2,7 miljoen km² komt het op de 9de plaats van grote landen in de wereld, (plaats 10 als je Antarctica zou meetellen, dit zou op de 2e plaats komen na Rusland), na India en Argentinië maar vóór Sudan en Algerije.
Ter vergelijking: dit is 5 keer groter dan Frankrijk en ongeveer zo groot als gans West-Europa (EU-15); dit is ook 89 keer groter dan België. Toch wonen er maar ca. 15 miljoen mensen (1,5 keer België).
Van oost naar west meet het land op zijn langst ongeveer 3 000 km, van noord naar zuid maximaal ongeveer 1 700 km !

Kazachstan is tamelijk plat qua reliëf, het bestaat voor een groot deel uit eindeloze steppe en halfwoestijn, maar heeft aan de zuidelijke (Kirgizië) en oostelijke (China) grens toch ook wel hoge bergen (hoogste punt is de berg "Khan Tengri Shyngy", 6995 m hoog – in de bergklimsport wordt hij ook wel als een + 7 000 m top aanzien omdat er nog een 15 m dikke ijskap op de top ligt – op de grens van Kazachstan en Kirgizië.

Detail: Omwille van die bergen en de wintersportmogelijkheden was de stad Almaty (de grootste stad van het land, in het zuidoosten gelegen) officieel kandidaat voor het organiseren van de Olympische Winterspelen in 2014, maar het heeft de duimen moeten leggen tegen de Russische stad Sotchi. Almaty zal wél de volgende Aziatische Winterspelen organiseren, in 2011.
het logo van de kandidatuur van Almaty voor de OS 2014.
De appel is het symbool van de stad (“Alma” is het Kazachse woord voor appel).


Europa en Azië, samen het Euraziatisch subcontinent geheten, komen dus samen in Kazachstan; het geografisch zwaartepunt van de Euraziatische landmassa ligt ergens in de omgeving van de stad Semey in het noordoosten (Semipatalinsk geheten ten tijde van de Sovjetunie, waar de Russen hun atoombommen uittestten ). Het feit dat het land zo ver afligt van de oceanen, maakt dat het klimaat er van het zogenoemde continentale type is, wat betekent lange koude winters en hete zomers.

Verder is Kazachstan wat ze in het Engels noemen een “landlocked country”: het is omringd door de landmassa van andere landen, het heeft geen directe toegang tot de wereldzeeën, zoals ook de situatie is in Europa voor Luxemburg, Zwitserland of Oostenrijk. Dit belet uiteraard niet dat Kazachstan wel havens heeft of zelfs een kleine marine, zie bijvoorbeeld de (aardolie)havens Atyrau en Aqtau aan de Kaspische Zee.

Detail: strikt genomen is dit niet volledig correct, want je zou toch ook met een boot het land als volgt kunnen verlaten (als je een visum voor Rusland hebt): vanuit een Kazachse havenstad (Atyrau of Aqtau) steek je de Kaspische Zee westwaarts over richting Rusland en vaar je daar de rivier Volga op, en zo stroomopwaarts ongeveer 500 km tot aan de stad Volgograd (in Rusland), waar de Russische ingenieurs een kanaal hebben laten graven om de waterscheiding tussen de twee grote Russische rivieren Volga en Don te “overbruggen”; met een beetje geluk kan je zo via enkele sluizen geraken op de rivier Don, die je vervolgens stroomafwaarts vaart tot aan de monding in de Zee van Azov (dit is ten noordoosten van het Krim-schiereiland). Je vaart verder over de Zwarte Zee zuidwestwaarts tot Istanbul (in Turkije); als je er dan in slaagt om met je bootje tussen de vele olietankers en andere schepen te slalommen doorheen het nauw van de rivier Bosporus ben je goed op weg om via de Zee van Marmara en vandaar via de engte van de Dardanellen uiteindelijk uit te komen in de Egeïsche Zee. Van daar kan je tussen de Griekse eilanden verder cruisen westwaarts over de ganse lengte van de Middellandse Zee en moet je je bootje enkel nog door de Straat van Gibraltar wringen om het weidse sop van de Atlantische Oceaan te bereiken; vandaar ben je in een zucht en een gauw in Oostende, Zeebrugge of Antwerpen. Bij een reisbureau kun je zo’n gekke route niet boeken, maar als je ten einde raad vastzit in Kazachstan is het misschien de moeite waard om eens te overwegen (??).


(scheepvaartroute van Kaspische Zee naar Zwarte Zee via Volga-Don kanaal
http://informatie.binnenvaart.nl/thema_rusland.php)
De Volga is de grootste rivier van Europa, 16e in de wereld. De Volga is over een lengte van 3.530 km bevaarbaar. De hoofdstroom van de Volga wordt direct gevoed door ongeveer 200 zijrivieren. De Volga kent een gemiddeld verval van slechts 7 cm per km. Het 60 km lange Volgo-Don-kanaal werd in 1952 opengesteld en er kunnen schepen tot 3 000 ton op varen; de Russische Federatie wil het kanaal in 2008 openstellen voor internationaal scheepvaartverkeer. De schepen worden tot 88 meter boven het Volga-bekken geheven, om vervolgens weer 44 meter naar het Don-bekken af te dalen. Vanaf de monding van de Don (Zee van Azov) is het 350 km varen naar het Volga-Don-kanaal. Vanaf Volgograd is het ca. 400 km varen naar de monding in de Kaspische Zee (nabij de stad Astrakhan).

Detail 2: Over land kan je natuurlijk ook het land uitgeraken: weet dat de langste Europese autoweg, de E 40(ja, diezelfde als die wij kennen van de files tussen Aalst, Leuven en Brussel) zijn eindpunt (of beginpunt) heeft in het stadje met de naam Ridder in het noordoosten van Kazachstan ! Na een ritje van goed 8 500 km langs steden als Öskemen, Almaty en Taraz in Kazachstan, Tashkent, Samarkand en Nukus in Oezbekistan, Atyrau terug in Kazachstan, Astrakhan en Volgograd in Rusland, Kiev hoofdstad van Oekraïne, Krakow en Wrocław in Polen, Dresden en Keulen in Duitsland, Luik, Leuven, Gent en Brugge in België kom je uiteindelijk in Calais, Frankrijk aan bij de Atlantische Oceaan.

Detail 3: het zuidelijke buurland van Kazachstan, Oezbekistan is wat heet “double-landlocked”, vermits alle buurlanden rondom, namelijk Kazachstan, Kirgizië, Tadzjikistan en Turkmenistan, allen zelf landlocked zijn. Het enige andere land ter wereld dat zo double-landlocked is, is Liechtenstein, het ministaatje gelegen tussen Zwitserland en Oostenrijk.

Het door land ingesloten zijn van Kazachstan is uiteraard een groot nadeel op het vlak van logistiek van import of export van goederen op globale schaal: vermits de goedkoopste manier om op wereldschaal goederen te transporteren, namelijk via zeeschepen, er niet is, zijn geïmporteerde goederen er duurder; je buurlanden hebben meer invloed in wat je land binnenkomt of buitengaat; transport over land via vrachtwagens is beperkt in afstand en laadvermogen,…. . Anderzijds is het land van plan om zijn geografische ligging te benutten om te investeren in de uitbouw van een industriële sector van logistiek en transport, om zo een belangrijk transitland te worden tussen Europa en China. Voor zijn belangrijkste exportproduct, namelijk aardolie en -gas, probeert Kazachstan vooral via pijpleidingen naar afnemers in Rusland, China en Europa te werken.